آخرین اولتیماتوم را قائم مقام دبیرکل ستاد مبارزه با موادمخدر داد و گفت مسئولان کمپ‌ها تا پایان سال 88 فرصت دارند مقدمات استاندارد شدن را فراهم کنند.
سال 88 تمام شد. کمپ‌های غیرقانونی جمع نشده‌اند و دلیل آن از دو حالت خارج نیست؛ یا نخواسته‌ایم یا نتوانسته‌ایم. از آنجایی که در این پروژه نهادها و سازمان‌های زیادی در ارتباطند ترکیبی از این دو عامل در آن دخیل است. هیچ سازمانی به صراحت نمی‌گوید قضیه از چه قرار است؛ نمی‌خواهند یا نمی‌شود. اما ناگفته پیداست که اگر این اقامتگاه‌های غیرمجاز جمع شوند تکلیف معتادانی که از این کمپ‌ها خارج می‌شوند و معمولا جایی برای اقامت ندارند چه می‌شود!
شاید دوباره باید طرح ضربتی برایشان اجرا کرد تا از خیابان‌ها و زیرپل‌ها جمع شوند. قطعا برای خانواده‌های بی‌بضاعتی که به سوی کمپ‌های غیرمجاز می‌روند مزیت نسبی وجود دارد؛ مزیت‌هایی چون قیمت مناسب‌تر، تعداد بیشتر، تجربه معتادانی که قبلا ترک کرده‌اند و... .
ایده اولیه را معتادانی که تازه خوب شده بودند دادند. آن اوایل آنها در پارک‌های جنگلی اطراف تهران چادر‌هایی را برای ترک معتادان بنا کردند و کم‌کم پای ثابت درمانگران اعتیاد شدند. اما روش‌هایی که از تجربیات شخصی معتادان درمان‌یافته به دست می‌آمد چندان انسانی نبود. اگر سال‌ها قبل‌تر بود شاید روش‌هایشان کمتر به چشم می‌آمد. سال‌هایی که معتاد مجرم بود و هر جا دیده می‌شد باید دمش را روی کولش می‌گذاشت و فرار می‌کرد به جایی که دست مامور قانون به او نرسد.
تصورش را بکنید که سگی گرسنه در چند قدمی شما وحشیانه واق‌واق می‌کند و شما با زنجیر بسته شده باشید. به اعتقاد این درمانگران غیر‌حرفه‌ای اگر قالب تهی نکنید حتما دوره سم زدایی را پشت سر خواهید گذاشت. روش‌های عده‌ای از این افراد هر چند منتج به نتیجه دلخواه شود اما ناباورانه عجیب و غریب و غیرانسانی است.
آب درمانی، آویزان کردن معتادان با زنجیر، کشیدن ناخن‌ها، انداختن گونی بر سر آنها در طول سم زدایی، کتک و... از روش‌هایی است که در برخی از این کمپ‌ها استفاده شده و در بعضی موارد منجر به مرگ و شکستگی استخوان‌ها و جراحات متعدد می‌شود.
البته در آن کمپ‌هایی هم که خبری از شکنجه نیست وضعیت بهداشت آنقدر نامناسب است که احتمال هر‌گونه بیماری عفونی و پوستی وجود دارد. در این کمپ‌ها خبری از تخت جداگانه نیست و همه مراجعه‌کنندگان در رختخواب‌هایی می‌خوابند که بوی نم و نا از آن بلند می‌شود و در و دیوار ساختمان بیشتر به خانه‌های متروک می‌ماند.
به اعتقاد دکتر رابرت فرنام، روانپزشک و متخصص در ترک اعتیاد، مداخله این افراد در هر سطحی از درمان بسیار خطرناک است چرا که درمان توسط افراد دوره‌دیده‌ای که در موقع بحران بتوانند به داد معتاد برسند، انجام نمی‌شود.
تعداد این اقامتگاه‌های غیرمجاز ترک اعتیاد برای کسانی که قصد مقابله با آنها را دارند مشخص نیست. بهزیستی سال پیش اعلام کرده بود که حدود هزار اردوگاه ترک اعتیاد در کشور فعالیت می‌کند که اغلب این اردوگاه‌ها از استانداردهای لازم برخوردار نیستند و غیرقانونی فعالیت می‌کنند. در تهران نیز 90 درصد کمپ‌های ترک اعتیاد که حدود 300 کمپ می‌شوند مجوز فعالیت ندارند. تاکنون حدود 60 مرکز ترک اعتیاد مجاز در سطح استان تهران مجوز فعالیت دریافت کرده‌اند.
تا 3-2 سال پیش خبری از این کمپ‌ها به این گستردگی نبود. ولی از 2سال پیش رشد قارچ گونه این کمپ‌ها و روش‌هایشان همه توجه‌ها را به‌خود جلب کرد. آن اوایل هیچ آیین‌نامه‌ای برای نحوه تاسیس یک مرکز درمان اعتیاد آن هم به‌صورت استاندارد وجود نداشت. کم‌کم با گذر زمان همزمان با گسترش این مراکز این آیین‌نامه تدوین شد و از مسئولان کمپ‌ها خواسته شد تا خود را با شرایط جدید وفق دهند. برای تشویق آنها نیز بهزیستی مقرر کرد هر مرکز درمانی که مراحل دریافت مجوز را طی کند به ازای هر معتاد مبلغ 60 هزار تومان دریافت خواهد کرد. این قانون هنوز به قوت خو باقی است ولی روند رشد کمپ‌های غیرمجاز و گرایش کم مراکز به ثبت همچنان تغییر نکرده است.
اخطارها از نیمه اول سال 86 شروع شد. به کمپ‌ها تا پایان پاییز فرصت دادند تا مراحل ثبت را طی کنند والا برخورد جدی با آنها خواهد شد. پاییز که هیچ، زمستان و تابستان 2سال پشت سر هم آمد و رفت ولی خبری از جمع‌آوری کمپ‌ها نشد. البته تعدادی از آنها در برخورد‌های اولیه جمع‌آوری شد به‌طوری که سرهنگ کشفی اعلام کرد 35 درصد از آنها جمع شده‌اند. اما اخطارها همچنان ادامه داشت.
با نگاهی به تیتر‌های روزنامه‌ها در حداقل 2سال گذشته می‌توان میزان جدیت مسئولان را دریافت.
چهارشنبه، 10 آبان ۱۳۸۷ رئیس بهزیستی تهران به ایلنا خبر داد کمپ‌های غیرمجاز ترک اعتیاد جمع‌آوری می‌شوند. سه‌شنبه، ۲۹ اردیبهشت ۱۳۸۸ سعید صفاتیان مدیرکل درمان و بازپروری ستاد مبارزه با موادمخدر: کمپ‌های غیرقانونی پلمب می‌شوند. ۱۲ خرداد ۱۳۸۸ جانشین دبیر کل ستاد مبارزه با موادمخدر از ساماندهی کمپ‌های غیرقانونی برای سومین بار خبر داد.
آخرین اخطار را اواسط اسفند ماه سال گذشته قائم مقام دبیرکل ستاد مبارزه با موادمخدر داد. طه طاهری به کمپ‌های غیرمجاز ترک اعتیاد هشدار داد تا پایان سال تکلیف خود را مشخص کنند چرا که در غیراین‌صورت، نیروی انتظامی با همراهی این ستاد، جمع‌آوری آنها را آغاز خواهد کرد.
توپ پلمب کمپ غیرمجاز بین سازمان بهزیستی، وزارت بهداشت و نیروی انتظامی در چرخش است. ستاد مبارزه با موادمخدر که بایستی نقش هماهنگ‌کننده بین سازمان‌ها را ایفا کرده و کار را به جلو هدایت کند هر از گاهی هشداری تکراری به مسئولان کمپ‌های غیرمجاز می‌دهد.
عده‌ای مثل دکتر رابرت فرنام، روانپزشک و متخصص در ترک اعتیاد معتقدند که وزارت بهداشت که حتی بر عطاری‌هایی که مجوزشان را از وزارت بهداشت نمی‌گیرند نظارت می‌کند پس باید بر این مراکز که کار درمانی انجام می‌دهند نیز نظارت کند. وی می‌گوید: نظارت وزارت بهداشت بر سیستم‌های درمانی بسیار ضعیف است. براساس قانون در هر‌جای کشور اگر کار درمانی صورت بگیرد وزارت بهداشت هم حق دارد و هم می‌تواند بر آن نظارت کند.
وی می‌گوید: درصورتی که کمپ‌های اعتیاد جمع‌آوری شوند سیستم درمانی و مراکز مجاز توانایی پوشش دادن این همه معتاد را دارند.
عده‌ای سازمان بهزیستی را مسئول کمپ‌های غیرمجاز می‌دانند درصورتی که مسئولان بهزیستی توپ را به زمین نیروی انتظامی و قوه قضائیه می‌اندازند.
در همان زمانی که ستاد مبارزه با موادمخدر برای مسئولان کمپ‌ها اخطاریه صادر می‌کرد، رستمی مدیرکل سازمان بهزیستی استان تهران به خبرگزاری‌ها اعلام کرد سازمان بهزیستی استان تهران، هیچگونه مسئولیتی در ارتباط با جمع‌آوری کمپ‌های ترک اعتیاد غیرمجاز ندارد و نیروی انتظامی مسئول جمع‌آوری است.
ظاهر رستمی به خبرگزاری ایرنا گفت: بهزیستی صرفا پس از بازدید و شناسایی اینگونه کمپ‌ها، نیروی انتظامی را برای پلمب این مراکز، مطلع می‌کند. جمع‌آوری و تعطیلی کمپ‌های غیرمجاز، به‌عهده نیروی انتظامی و دادگستری است.
نیروی انتظامی هم خود را مسئول شناسایی نمی‌داند ولی تاکنون در عملیات‌های ضربتی با 150 کمپ غیرمجاز برخورد کرده است. البته این آمار تهران است و هنوز آماری از تعداد کمپ‌ها و مراکز درمانی غیرمجاز در کل کشور وجود ندارد. البته به دست آوردن آدرس کمپ‌هایی که با بسته شدنشان سر از جای دیگر در می‌آورند به‌نظر کار مشکلی است.
مشاور استاندار تهران چندی پیش از مردم خواست تا مسئولان را کمک کنند، وی گفت: پلمب کردن این مراکز مستلزم همراهی مردم و اعلام نشانی آنان از سوی شهروندان است.
این وسط می‌ماند وظیفه ستاد مبارزه با موادمخدر که مسئولیت هماهنگی سازمان‌های مختلف را برعهده دارد ولی از پاسکاری سازمان‌ها معلوم است این رشته سر دراز دارد.
سال 88 که آخرین فرصت مسئولان به کمپ‌های غیرمجاز بودبه پایان رسید و حدود یک ماه از سال جدید نیز گذشت. اما با نگاهی به صفحه آگهی‌های روزنامه‌ها می‌توان به تعداد کمپ‌های غیرقانونی که روز به روز تعدادشان زیاد می‌شود، پی برد.
برخورد با کمپ‌ها هنوز هم ادامه دارد. شاید باید برای اولتیماتوم‌هایی که هنوز راهکار اجرایی آن با قاطعیت اجرا نمی‌شود کاری کرد.
به گفته شاهرخ رامین، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس تعطیلی کمپ‌های ترک اعتیاد، راه‌حل مشکل درمان‌های غیرعلمی معتادان در این کمپ‌ها نیست چرا که اگر این کمپ‌ها همین الان هم تعطیل شوند درمان معتادان به شکل دیگری و به‌صورت مخفی اتفاق می‌افتد.
به هر حال مردم به جایی رسیده‌اند که برای خلاصی از اعتیاد فرزندانشان هر کاری می‌کنند حتی اگر نسخه‌های غیرانسانی معتادان تازه بهبود یافته باشد.
